Groepsvorming

Wat is groepsvorming?

Dit proces is ook te omschrijven als de ontwikkeling van het groepsklimaat. Het proces van groepsvorming is vaak zichtbaar als een groep onbekende mensen zich bij elkaar voegen door overeenkomstige eigenschappen, doelstellingen, uitdagingen of interesses. In veel gevallen is groepsvorming een weerspiegeling van het gedrag van een aantal vooraanstaande leden binnen een gemeenschap. Dit gedrag kan het karakter van een groep bepalen. Door deze kenmerkende eigenschappen zal de groep zich kunnen identificeren.

Groepsvorming kan zowel online als offline plaatsvinden. Voorbeelden van offline groepsvorming is onder andere te zien bij een reisgezelschap van deelnemers aan een groepsreis, het vormen van een klas in het onderwijs, een team van sportbeoefenaars of een groep nieuwe collega’s in een bedrijf. Online groepsvorming is duidelijk zichtbaar in een forum of online community.

Groepsvorming is een beweging die in iedere groep mensen plaatsvindt. In veel gevallen is dit dan ook een continu proces dat ongemerkt plaats kan vinden. Soms kan dit een groep positief beïnvloeden, in andere gevallen kan dit ook negatief zijn op het moment dat dit als storend wordt ervaren. Het is van belang dat de leider van de groep dit goed in de gaten houdt om hier op de juiste manier op in te spelen. Bij de eerdergenoemde offline voorbeelden heeft een reisleider, een leraar, een sportcoach of leidinggevende van een bedrijf deze rol. Online zou dit een moderator van een forum of online community kunnen zijn.

In de meeste gevallen is groepsvorming een natuurlijk proces wat een groep doormaakt. In deze gevallen zal het ingrijpen niet noodzakelijk zijn. Dit is echter wel het geval als één van de leden van een groep doelbewust probeert de groepsvorming geforceerd te beïnvloeden, zoals een internet troll dit zou kunnen doen. Op dat moment is ingrijpen zeker noodzakelijk.

Groepsvorming is te onderscheiden in meerdere fasen:

• Forming (oriëntatiefase), groepsleden bepalen hun plaats in de groep.
• Storming (presentatiefase), hiërarchie wordt vastgesteld, er komt beweging in een rangorde.
• Norming (vaststellen van de acceptatiegrens), het vaststellen van de normen en waarden van een groep.
• Performing (presentatiefase), de groep creëert een eigen identiteit die een langere tijd kenmerkend is voor een groep.
• Reforming (evaluatiefase), de structuur van de groep valt uit elkaar doordat er een eind van een tijdperk is aangebroken of in het geval dat één of meer individuele leden andere ideeën hebben ten opzichte van de rest van de groep. In dit geval zal de groep kunnen splitsen waaruit een nieuwe groep zich kan formeren. Het proces van groepsvorming zal dan weer vanaf de eerste fase plaatsvinden.