Er is sprake van een schaarste als een specifiek product of aanbod slechts beperkt beschikbaar is en niet aan de volledige vraag kan voldoen. In dit geval is er meer vraag dan aanbod. Schaarste komt voor in gebieden die in nood zijn (bij aanhoudende droogte is er schaarste aan water of een schaarste van voedsel in minder welgestelde gebieden), maar ook welvarende landen ervaren een gevoel van schaarste, alleen op een manier die passend aan de maatschappij is.
Veel bedrijven spelen op een handige manier in op het gevoel van schaarste. Het creëren van schaarste is immers een krachtige beïnvloedingstechniek om een twijfelende doelgroep over de streep te trekken. Een aanbod wordt exclusief gemaakt. Dit kan gedaan worden met aanbiedingen maar ook met een aanbod zelf. Een limited edition of een specifiek recept dat tijdelijk verkrijgbaar is, is een vorm van schaarste.
Op het moment dat een bedrijf een beperking oplegt van het aantal mensen dat gebruik kan maken van een aantrekkelijke aanbieding wordt er een vorm van schaarste gecreëerd. Een aanbieding, product of dienst dat zeldzaam (of exclusief) beschikbaar wordt gemaakt heeft in de beleving van de doelgroep meer waarde. De doelgroep is zelfs bereid om hier meer voor te betalen.
Met het creëren van schaarste wordt er ingespeeld op de angst om iets te verliezen. Een schaarste wordt op dat moment gezien als een verlies van vrijheid. Een angst voor verlies of mislopen van een aanbod speelt dan een rol. Er wordt een bepaalde urgentie aan een aanbod toegevoegd. Een bedrijf kan de aandacht vestigen op de schaarste door termen als “op=op” of “nog twee plaatsen beschikbaar” in de communicatie op te nemen. Daarnaast zijn er diverse veilingsites die inspelen op schaarste door het integreren van een competitie element. Schaarste heeft niet alleen betrekking op de beschikbaarheid van een aanbod maar kan ook betrekking hebben op tijd. Op het moment dat aanbiedingen alleen een specifieke periode beschikbaar zijn wordt een schaarste in tijd gecreëerd. Ook in dit laatste geval moet een doelgroep snel beslissen om gebruik te kunnen maken van een aanbod. Schaarste kan dus op diverse manieren het beslissingsgedrag van een consument beïnvloeden.
