De term negativity bias is een term die betrekking heeft op de negatieve werking van de hersenen van de mens. De hersenen van de mens zijn dusdanig opgebouwd dat er een grotere gevoeligheid is voor onplezierige impulsen. Hierdoor blijven negatieve zaken vaak langer in het geheugen “hangen” dan positieve zaken. Dit komt omdat dit nieuws al in de vroegste fase van de informatieverwerking van de hersenen wordt gedetecteerd. Negativity bias kan dus gezien worden als een negatieve vertekening waardoor mensen meer nadruk leggen op negatieve gebeurtenissen dan op positieve gebeurtenissen en hierop hun cognitieve gedrag zoals het redeneren en handelen aanpassen.
Het is niet geheel duidelijk hoe de mens het vermogen heeft ontwikkeld om “negatieve energie” sneller te detecteren. Waarschijnlijk ligt hier een vorm van overlevingsdrang aan ten grondslag, de behoefte om hier juist uit de buurt te blijven. De neiging tot negativiteit had dus een sterk evolutionair doel. Opvallend is dat negativity bias ook een duidelijke rol heeft in veel talen. In de meeste talen (waaronder in het Engels) zijn er veel meer woorden die negatieve emoties beschrijven dan positieve emoties.
Negativity bias zorgt ervoor dat de mens veel meer waarde hecht aan de “negatieve zaken” in vergelijking met de positieve invloeden. Hierdoor blijven negatieve ervaringen veel langer hangen dan positieve belevenissen. Er zijn mensen die een plezierige dag of een prettige interactie met een ander persoon negatief laten beïnvloeden als deze wordt afgesloten met een situatie die als minder prettig wordt ervaren zoals een file op weg naar huis of één vervelende opmerking van de andere persoon. Op het moment dat je deze positieve ervaringen laat overstemmen door een negatief moment, ben je slachtoffer van negativiteitsbias (negativity bias).
Er zijn vier vormen van negativity bias te onderscheiden:
